Wednesday, May 12, 2010

wyali



wyali martivi qimiuri nivtierebaa,bevri sxva nivtierebis msgavsad, isic pawawina nawilakebisagan, molekulebisagan shedgaba.wklis molekula kidev upro patara nawilakebit, molekulebitaa agebuli.wkilis molekulashi wyalbadis 2 da jangbadia 1 atomia.mecnierebi mas ase weren : H2O igive wyalbadis oxidi,usuno,ugemo uperuli sitxe (skel penebshi an aparatuli dakvirvebisas cisperia) biosperoshi yvelaze gavrcelebuli kimiuri naertia. wyali iseti sasargeblo da gavrcelebuli nivtierebaa, rom mecnierebma celsiusis temperaturuli skala wylis gayinvisa da dugilis temperaturebze daapudznes. am skalaze wyali 0°C iyineba, xolo 100°C dugs.
wyalshi uamravi nivtiereba ixsneba, magalitad shakari da marili. amis gamo kimikosebi wyals bevri ramis dasamzadeblad iyenaben, mjavebit dayebuli da wamlebit damtavrebuli. amas garda wyalsi ixsneba haershi shemavali airebic, rac zogjer mjavur wvimebs iwvevs.
wyals uamravi adamiani iyenebs, magalitad : saxlebshi uamrav wyals xmaroben - recxvisas, kerdzebis momzadebisas da a.sh. bevri sawarmo didi raodenobit wyals ikenebs sxvadasxva prpdukciis dasamzadeblad, an mankana danadgarebis gasacieblad. hidroelektrosadgurebshi vardnili wylis wneva elektro energiis misagebad gamoiyeneba. yvelaze mzlavri sadgurebi, romlebic elektro energiis misagebad wylis energias iyenebs, paragvais mdinare paranaze agebuli itaipus kashxalis elektrosadguria. romelic 12500 megavat elektro energias gamoimushavebs, orjer mets vidre kvanaxshirze momushave udidesi elektro sadgurebi. msoplios elektro energiia mexutedi, wylis energiis gamoyenebit miigeba.
wyali is ishviati nivtierebaa, romelic didi raodenibit arsebobs, rogorc airis is myari saxit.
atlantis, wynari, indoetis, chrdilo kinulovani, yvala es okiane dedamiwis sam-meotxeds paravs.
okiane iseti dzvelia rogorc tavad dedamiwa. geologebis azrit, dedamiwa rom gachnda iseti cxeli iko, titkmis mtlianad dadna.bevri minerali nawilobriv wylisagan shedgeba.rodesac mineralebi gadna, wyalma vulkanebis gzit dedamiwis zedapirze gadmoinacvla. zogierti vulkani kvlavindeburad aprkvevs wyals, romelsac manamde dedamiwis zedapirze ar amougwevia. wylis meore wyaro sheigzleba is kometebi iyvnen, romlebmac dedamiwa misi axalgazrdobis jams "dabombes". www.google.ge vikipedia.org